Geachte voorzitter van het 11-juli comité,
Geachte dames en heren schepenen en raadsleden,
Geachte genodigden,
Welkom op deze feestelijke dag hier in het stadhuis van Oostende. Na twee jaren van beperkingen, kunnen en mogen we opnieuw op een gepaste wijze het glas heffen op deze Vlaamse feestdag.
Dames en heren,
De Vlaamse feestdag herinnert ons elk jaar aan de overwinning van de Klauwaerts tegen de Leliaards op de Groeningenkouter in Kortrijk op 11 juli 1302. Een onvoorstelbare prestatie: een leger van professionele, goed uitgeruste Franse ridders – een waar eliteleger zeg maar- beet in het zand (of beter: in de modder van de Groeningebeek) en verloor de strijd tegen een Vlaams voetleger bestaande uit boeren, ambachtslieden en stedelijke milities. Het was Hendrik Consciences ‘Leeuw Van Vlaanderen’ die het heroïsche verhaal vanaf de 19de eeuw zo populair maakte.
Kijken we even terug naar de reden voor deze Guldensporenslag, dan ligt de diepere oorzaak verscholen in de wijze waarop het Graafschap Vlaanderen zich gedurende tientallen jaren vanonder het Franse centrale gezag had losgerukt. De welvarende Vlaamse steden richtten hun handelsblik in de 13e eeuw niet langer op het grote Frankrijk, maar steeds meer overzee naar die andere grootmacht en Franse rivaal Engeland. Tot de Franse koning besloot dat het welletjes was geweest en dat zijn gecentraliseerde rijk in ere diende te worden hersteld.
Dames en heren,
Elke historische vergelijking loopt uiteraard altijd ergens mank. Maar doet dit verhaal jullie ook niet denken aan het vreselijke schouwspel waar de wereld vandaag mee wordt geconfronteerd? Een land dat zich de afgelopen 30 jaar stilaan onder de invloedssfeer van zijn grote buur onttrok en steeds meer autonomie verwierf, wordt vandaag plat gebombardeerd. Oekraïne zoekt sinds haar onafhankelijkheid steeds meer aansluiting bij het welvarende, democratische en vrije Europa. In het belang van haar eigen inwoners. En net zoals de Franse koning in 1302 vindt ook de Russische leider in 2022 dat zijn grootse rijk in ere moet worden hersteld.
Maar ondanks de gruwel die het grote gevreesde Russische leger aanricht, houden de Oekraïners stand. Omdat ze net zo overtuigd zijn van hun rechtvaardige zaak als de Vlaamse boeren en ambachtslui in 1302. Omdat de Oekraïners nu, net als de inwoners van het Vlaamse graafschap toen, in vrijheid willen leven en hun toekomst en welvaart zelf willen vorm geven.
Beste genodigden,
dat is het ook de achterliggende idee van de Vlaamse bewustwording: rechtvaardigheid, vrijheid en eigen welvaart nastreven. Ik denk dat wij anno 2022 mogen stellen dat we daar in Vlaanderen zonder twijfel in zijn geslaagd:
Economisch zijn we één van de meest welvarende regio’s ter wereld. Met belangrijke economische toegangspoorten voor vele landen in Europa. Waar onderzoek en innovatie hoge toppen scheren. Kijk alleen al hier in Oostende met het Ostend Science Park, waar we ruimte willen geven aan tal van bedrijven actief in de blauwe economie. Waar we het onderzoek naar duurzaam waterbeheer en innovaties op het vlak van energie- en klimaatuitdaging willen faciliteren.
Daarnaast heeft ons land zich – zonder bloedvergieten- getransformeerd van een unitaire naar een federale staat met gewesten en gemeenschappen die de verschillende talen en culturen die sinds vanouds in ons land leefden, tot hun recht laten komen. Vele generaties vandaag kunnen zich zelfs niet voorstellen dat het Nederlands geen volwaardige landstaal zou zijn, of dat ooit is geweest.
De opeenvolgende staatshervormingen hebben Vlaanderen al heel veel sleutels in handen gegeven om eigen beleid te voeren. En nee, het is niet perfect. Nog te vaak worden we geconfronteerd met onduidelijke of overlappende bevoegdheden tussen het federale of het Vlaamse niveau. Daar ligt zonder meer nog werk op de plank. Maar tegelijk moeten we ook durven kijken naar andere niveaus om krachtdadig en efficiënt beleid te kunnen voeren.
Enerzijds naar boven, naar de Europese Unie, die vandaag meer dan ooit haar belang bewijst voor onze welvaart, voor onze veiligheid en voor onze democratische en humanitaire waarden. Wie denkt dat we de grote uitdagingen zoals klimaat, veiligheid, migratie, energie of vrije handel zonder sterke Europese Unie aankunnen, die dwaalt. De Britten ondervinden steeds meer wat het betekent om niet langer deel uit te maken van de interne Europese markt.
Maar anderzijds moeten we ook en vooral durven kijken naar beneden, naar het lokale bestuursniveau. Naar het bestuursniveau dat het dichtst staat bij onze burgers. Als onze federale staat verder moet worden gemoderniseerd en efficiënter moet worden georganiseerd, geef dan ook meer mogelijkheden aan de lokale besturen. Want laat ons eerlijk zijn. Wie heeft de opeenvolgende vaccinatiecampagnes in de grootste gezondheidscrisis sinds vele decennia tot een waar succes gemaakt ? Wie ontvangt, begeleidt en huisvest vandaag talloze Oekraïense vluchtelingen ? Juist, dat zijn de lokale besturen. In Oostende alleen al vangen we zo’n 300 mensen op, op zoek naar veiligheid. Het is mijn overtuiging dat bij een moderne staatsstructuur het lokale bestuursniveau een cruciale rol te vervullen heeft.
Beste genodigden,
11 juli is feestdag. 11 juli is een zomerse dag. Waar beter dan aan de mooiste toeristische trekpleister van onze kust? Waar beter dan aan de grootste kuststad van ons land kunnen we een zomerse festiviteit vieren? Het doet me oprecht plezier jullie hier aanwezig te zien.
Ik wens jullie dan ook allen een bijzonder fijne feestdag toe en een deugddoende vakantieperiode.